W ostatnim czasie pojawiły się pogłoski, że Anglicy i Holendrzy nie byli pierwszymi Europejczykami, którzy dotarli do Australii a powszechna teza głosząca, że to James Cook odkrył ten kontynent, jest nieprawdziwa. Kto zatem odkrył Australię? Na to pytanie odpowiadamy poniżej.
Badanie Australii
Australia uważana była za legendarny kontynent umieszczony przez Ptolemeusza na jego słynnej mapie. Dopiero od tego momentu zaczęła ona istnieć w świadomości Europejczyków jako olbrzymi, odległy i nieodkryty ląd. Jego zlokalizowanie i umieszczenie na mapie było podyktowane koncepcją stworzenia równowagi na kuli ziemskiej, gdyż zakładano, że na południu globu musi istnieć kontynent rozmiarami zbliżonymi do Eurazji i równoważący ciężar północnej masy lądowej. Ptolemeusz w swoich koncepcjach zakładał konieczność znalezienia w tym celu wschodniej drogi do Indii. Zostały one jednak obalone, kiedy ostatecznie odkryto Australię i stwierdzono, że jest zdecydowanie mniejsza, niż zakładano. Podobnie jak Antarktyda, znajdowała się w całkowitej izolacji od reszty świata aż do połowy XVIII wieku i wydawała się niezamieszkana i nieprzyjazna dla Europejczyków pod względem przyrodniczym oraz klimatycznym.
Odkrycie Australii
James Cook ogłosił, że odkrył ten kontynent dla Korony Brytyjskiej w XVIII wieku, lecz nie był pierwszym, który postawił na niej stopę. Jeszcze na kilkadziesiąt lat przed nim inny brytyjski podróżnik widział ten ląd, a jeszcze wcześniej Holendrzy sporządzali pierwsze stosowne mapy. Te odnalezione już na terenie Australii świadczą o tym, że Jamesa Cooka wyprzedził portugalski podróżnik Cristovao Mendonca, który 250 lat wcześniej stworzył szkice pewnej części linii brzegowej Australii. Różnorodne śledztwa dziennikarskie poczynione w celu ustalenia faktycznego odkrywcy doprowadziły do odnalezienia dokumentów i rysunków, które bardzo dokładnie opisują przylądki i zatoki wschodniego wybrzeża sporządzone właśnie przez Mendonca. To oznacza, że żeglował po tych wodach już w latach 20 XVI wieku. Stworzone szkice i mapy były bardzo dokładne, a sporządzili je najprawdopodobniej Francuzi na podstawie prac Portugalczyków, w które posiadanie weszli, odkupując je od nich lub bezprawnie zabierając.
Sami Australijczycy od dawna spekulują co do przesłanek sugerujących, że przed Brytyjczykami dotarli tu inni Europejczycy. Na początku XIX wieku odkryto bowiem szczątki tzw. Mahoniowego Statku, które potem zniknęły w tajemniczych okolicznościach. Nazwa statku pochodziła od ciemnego drewna, z którego został zbudowany i przypominał zdobione meble. Inni twierdzą, że mogła być to karawela lub galeon, który Mendonca utracił w trakcie jednej ze swoich wypraw.
Są też tacy, którzy twierdzą, że Brytyjczycy, którzy zmierzali na poszukiwanie Australii, wiedzieli wcześniej, że był tam Mendonca i weszli w posiadanie stworzonych przez niego map, których kopie przekazali w ręce Jamesa Cooka.
Wydaje się zatem, że dopóki nie uzyska się twardych i niezbitych dowodów świadczących o tym, że to Mendonca jest prawdziwym i faktycznym odkrywcą Australii, James Cook nadal pozostanie w ludzkiej świadomości tym, który odnalazł ten kontynent.
