Zasady polskiej interpunkcji bywają bardzo skomplikowane. Specjalnie dla Ciebie przygotowaliśmy krótką ściągę dotyczącą tego, kiedy stawiamy przecinek w zdaniu pojedynczym, a kiedy w zdaniu złożonym. Zapisz nasz artykuł pod ręką i korzystaj z niego, gdy będziesz mieć wątpliwości związane z przecinkami.
- Kiedy stawiamy przecinek w zdaniu pojedynczym?
- Kiedy nie stawiamy przecinka w zdaniu pojedynczym?
- Kiedy stawiamy przecinek w zdaniu złożonym?
- Kiedy nie stawiamy przecinka w zdaniu współrzędnie złożonym?
Kiedy stawiamy przecinek w zdaniu pojedynczym?
Zdanie pojedyncze zawiera jedno orzeczenie, czyli określenie czynności. Istnieje kilka przypadków, w których stawiamy przecinek w tego typu konstrukcjach. Pierwszym z nich są wyliczenia takich samych części zdania np. przydawek, podmiotów lub okoliczników. Ponadto w zdaniach pojedynczych przecinkiem wyodrębnienia się wołacze oraz wykrzykniki. Dzięki temu możliwa jest właściwa artykulacja podczas wypowiadania zdania.
Kolejną bardzo ważną zasadą jest wydzielanie przecinkami w zdaniu pojedynczym dopowiedzeń oraz wtrąceń. Są to elementy, bez których zdanie miałoby sens, jednak mogą one doprecyzować wypowiedź lub wzmocnić jej przekaz. Za przykład niech posłużą poniższe zdania:
Lubię kwiaty, takie jak róże.
Nie zadzwonię do Ciebie, niestety, wieczorem.
Ponadto przecinki stawia się przed spójnikami:
- a,
- a także,
- ale,
- jak również,
- lecz,
- więc.
Kiedy nie stawiamy przecinka w zdaniu pojedynczym?
Przecinka w zdaniu pojedynczym pod żadnym pozorem nie można zastosować w przypadku dwóch przydawek (najczęściej wyrażanych przez przymiotni), gdy jedna jest określeniem drugiej, np. najpiękniejsze polskie miejscowości nad morzem.
Kiedy stawiamy przecinek w zdaniu złożonym?
Zdanie złożone to zdanie składające się z wielu zdań składowych. W zdaniach podrzędnie złożonych jedno zdanie (nadrzędne) wynika z drugiego (podrzędne), z kolei w staniach współrzędnie złożonych jedno zdanie nie wynika z treści drugiego. Zastanawiając się kiedy stawiamy przecinek w zdaniu złożonym, należy zapamiętać zasadę, że czasowniki w zdaniu zawsze oddzielone są spójnikiem lub przecinkiem.
W zdaniu podrzędnie złożonym przecinki stawiamy pomiędzy zdaniem nadrzędnym i podrzędnym. Czasem zdanie podrzędne może przyjmować formę wtrącenia, dlatego wydzielamy je przecinkiem z obydwóch stron. W zdaniu współrzędnie złożonym przecinek stawiamy:
- w zdaniu wynikowym, czyli przed spójnikami: dlatego, toteż, więc, zatem,
- w zdaniu przeciwstawnym, czyli przed spójnikami: a, ale, jednak, lecz, natomiast, zaś.
Kiedy nie stawiamy przecinka w zdaniu współrzędnie złożonym?
Jak wspomnieliśmy wcześniej, w zdaniu złożonym czasowniki mogą być oddzielone przecinkiem lub spójnikiem. Nie stosujemy przecinka w 2 rodzajach zdania współrzędnie złożonego:
- w zdaniu łącznym, czyli przed spójnikami: ani, i, oraz,
- w zdaniu rozłącznym, czyli przed spójnikami: albo, bądź, czy, lub.
Uwaga! Każdorazowo przecinkami należy oddzielić powtarzające się spójniki, np. […] wybrałem i czarne, i czerwone.
Comments
Przecinki to rzecz taki intuicyjna, że człowiek, który nie ma wyczucia tego nie ogarnie :D. Polecam programy w rodzaju Language Tools, one przedstawiają taki świat przecinków, o jakim nikomu się nie śniło! Mnie to narzędzie pomogło, bo często w pewnych miejscach nie stawiałam przecinka. Teraz jest dużo lepiej:)