Kto odkrył, że ziemia jest okrągła?

Sugestie o kulistości Ziemi były na świecie znane już 600 lat przed naszą erą. Jak powszechnie wiadomo, głównym propagatorem tej idei stał się dużo później Mikołaj Kopernik. Skuteczny dowód na kulistość Ziemi mogliśmy jednak zobaczyć dopiero w 1961 roku, kiedy w kosmos poleciał Jurij Gagarin.

• • Wyobrażenia o kształcie Ziemi przed odkryciem Kopernika
  • Teorie o kulistości ziemi – podstawy badań Kopernika
  • Odkrycie Kopernika, że Ziemia jest okrągła

>

Wyobrażenia o kształcie Ziemi przed odkryciem Kopernika

Niegdyś ziemię wyobrażano sobie na wiele sposobów. Były to między innymi słynne wizje Ziemi jako połowy kuli, podtrzymywanej przez cztery słonie. Stały one według tych wierzeń na skorupie wielkiego żółwia, który natomiast pływał w nieskończenie wielkim oceanie. To wizja pochodząca z wierzeń hinduskich, w niektórych wariantach wzmocniona o przekonanie, że ma Ziemia ma kształt kwiatu lotosu.

Mitologia zna wiele ciekawych teorii o wyglądzie naszej planety, zależnie od kultury. Egipcjanie wierzyli na przykład, że ziemia to w istocie ciało boga Qeb, leżącego na boku, zaś niebo to bogini Nut, która pochylając się nad wybrankiem, tworzy nieboskłon.

Gwiazdy i inne planety włączył do narracji o wyglądzie i kształcie ziemi również Tales z Miletu, który widział ziemię jako płaski dysk, pływający po słonych wodach, wokół niego miały zaś krążyć księżyc i inne gwiazdy

.

Teorie o kulistości ziemi – podstawy badań Kopernika

Pomysł, że ziemia może być w  istocie kulista, mieli już w starożytności wyznawcy teorii Pitagorasa. To oni pierwsi wypuścili też w ówczesny świat plotkę, że nasza planeta może nie stanowić centrum wszechświata. Nietrudno się domyślić, że te odważne jak na tamte czasy teorie wywołały skandal, a rozpuszczających te wieści uznano za heretyków.

Zmieniło się to około 300 lat przed naszą erą, gdy pogląd o kulistości ziemi zaczęła wyznawać większość Greków i Rzymian. Jednym z pierwszych udokumentowanych działań uprawomocniających to stwierdzenie była próba obliczenia przez Eratostenesa obwodu Ziemi.

Mimo to nie znaleziono dowodów na kulistość naszej planety i do czasów Kopernika właściwie nie uznawano tego pomysłu za zgodny ze stanem faktycznym.

Odkrycie Kopernika, że Ziemia jest okrągła

Mikołaj Kopernik znany jest dzisiaj każdemu jako prekursor przewrotowej idei, że Ziemia naprawdę jest okrągła. Przewrotowej, ponieważ jego odkrycie i to, co nastąpiło później, nazywane jest w historii właśnie „przewrotem kopernikańskim”.

Mikołaj Kopernik był lekarzem, prawnikiem, astronomem, a także duchownym, co tym bardziej narażało go na ewentualne posądzenie o herezję. Jego pęd do wiedzy i zamiłowanie do astronomii zaowocowały jednak podstawami teorii heliocentrycznej, której założenia zwarł on około 1513 roku w dziele pod tytułem „Commentariolus”. Kompleksowy opis natomiast, zarówno założenia, że to Słońce stanowi centrum naszego układu planetarnego, jak i teorii o kulistości ziemi, został wydany 30 lat później, w 1543 roku i nosił słynny na całym świecie tytuł „O obrotach sfer niebieskich”.